Αναμνήσεις από το Σινά

Πριν από λίγες ώρες επιστρέψαμε από την έρημο του Σινά, όπου βρεθήκαμε για το πανηγύρι της Μονής με την ευκαιρία της εορτής της Αγίας Αικατερίνας. Ακολουθεί ένα μικρό κείμενο αφιέρωμα στο Σινά. Η εκδρομή μας με τη βοήθεια του Θεού συμπληρώθηκε και δεν υπάρχουν πλέον θέσεις. Θα είμαστε στο Σινά στις 13 και 14 Ιανουαρίου όπου θα είναι παραμονή και ανήμερα Πρωτοχρονιάς (με το παλαιό ημερολόγιο, το οποίο ακολουθεί το μοναστήρι του Σινα). Στη συνέχεια η εκδρομή μας περιλαμβάνει επίσκεψη στην Αγία Γη των Ιεροσολύμων για την μεγάλη εορτή των Θεοφανείων. Το πρόγραμμα μπορείτε να το δείτε αναλυτικά σε προηγούμενη ανάρτησή μας. 

Αναμνήσεις από το Σινά, του Λυκούργου Μαρκούδη
 

Για μία ακόμα φορά αξιωθήκαμε να βρεθούμε στην έρημο του Σινά και να πανηγυρίσουμε τη χάρη της Αγίας Αικατερίνας. Είναι δύσκολο να μεταφέρεις στο χαρτί αυτό που νιώθεις…

Η σκέψη μου ταξιδεύει στην πρώτη εκείνη φορά που βρέθηκα στην έρημο του Σινά. Τότε που έβλεπα τα σκληρά γρανιτένια βουνά να ξεπροβάλουν μπροστά μου και νόμιζα πως ήμουν κάπου άλλου. Δεν μπορούσα να το προσδιορίσω, ή πιο σωστά δεν ήξερα να το προσδιορίσω αυτό το θέαμα… Πέρασε αρκετή ώρα σε έναν χωματόδρομο με το πούλμαν (που δεν είχε κλιματισμό αλλά ανοίγαμε τα παράθυρα για να μπει μέσα ο αέρας μαζί με τη σκόνη της ερήμου) ώσπου να φτάσουμε μπροστά στον τοίχο της μονής με τις μεγάλες πέτρες. Ήταν εικόνα γνωστή. Την είχα δει σε φωτογραφίες και βιβλία, αλλά δεν μπορούσα να φανταστώ πως ήταν στην πραγματικότητα.

Το πρώτο που μου έκανε εντύπωση ήταν το μέγεθος: τεράστια βουνά γύρω μας και στη μέση το μοναστήρι με τα πανύψηλα τείχη του και την μικρή πόρτα από την οποία έμπαινες μέσα… Δεν είχε κόσμο όταν φτάσαμε, ούτε τουρίστες, ούτε πούλμαν, ούτε πολλούς βεδουίνους να θέλουν αν πουλήσουν τη μικρή απλοϊκή πραμάτεια τους για λίγα χρήματα. Είχε λίγα ξυπόλυτα παιδάκια που χαμογελούσαν και όταν τους έδινες στο χέρι μία καραμέλα το χαμόγελό τους γινόταν ακόμα πιο φωτεινό και τα μάτια τους λαμπίριζαν από χαρά.

Το επόμενο που με εντυπωσίασε και που για καιρό μετέφερα μέσα μου ήταν η απόλυτη ησυχία. Δεν άκουγες τίποτα άλλο παρά τα δικά σου βήματα και αν σταματούσες μόνο το ανάλαφρο αεράκι του Αυγούστου (καλοκαίρι βρέθηκα εκεί για πρώτη φορά) που το ένιωθες στα αυτιά άλλαζε με το δικό του ευχάριστο τρόπο την μονοτονία της ησυχίας. Ήταν απόγευμα και είχαμε ήδη περάσει στην εκκλησία της μονής, στο «Καθολικό» για να προσκυνήσουμε. Αυτή την εκκλησία την ήξερα πολύ καλά και την αναγνώρισα αμέσως μόλις πέρασα την πόρτα της. Στο σπίτι μας είχαμε σε κορνίζα μία φωτογραφία από το εσωτερικό του Καθολικού της Μονής του Σινά και αυτή την εικόνα την έβλεπα καθημερινά και ταξίδευα νοερά σε εκείνο το μακρινό μέρος. Ήταν ένα κάδρο που μας είχε δώσει ο νονός μου και το είχαμε στο σαλόνι. Μπαίνοντας στην εκκλησία ένιωσα πως βρισκόμουν σε χώρο οικείο και συνάμα πρωτόγνωρο. Το τέμπλο το αναγνώρισα λίγο, το ίδιο και τα πολλά καντήλια που κρέμονταν από την οροφή, ακόμα και μερικούς κίονες θυμήθηκα… Όμως οι διαστάσεις ήταν πολύ διαφορετικές: έμοιαζε πιο μεγάλος από τη φωτογραφία, αλλά ταυτόχρονα πολύ μικρός για την απίστευτη ιστορία που χωρούσε μέσα του.

Στον πρόναο με τη βοήθεια των κεριών που είχαμε στο χέρι μας είδαμε τις περίφημες εικόνες του Σινά και θαυμάσαμε την εικόνα του Χριστού Παντοκράτορα, αυτή την τόσο γνωστή εγκαυστική εικόνα του 6ου αιώνα. Τότε εκεί φυλασσόταν και από εκείνη την ώρα η ομορφιά, η αρμονία, η γλυκύτητα και η ευλογιά που η εικόνα αυτή σκορπούσε την μετέτρεψε σε αγαπημένη. Λίγα λεπτά αργότερα, μέσα στην εκκλησία προσκυνήσαμε έναν άλλο ανεπανάληπτο θησαυρό: το χέρι και την κάρα της Αγίας Αικατερίνας. Λείψανα χαριτόβρυτα και ευωδιάζοντα που χρειάστηκε να βρεθώ και να προσκυνήσω εκεί αρκετές φορές πριν ανοίξουν τα μάτια μου και προσέξουν μία σημαντική λεπτομέρεια που όλοι (εκτός από εμένα) φαντάζομαι πως έβλεπαν: το χέρι της Αγίας έχει όλο το σάρκωμα και ξεχωρίζει ολοζώντανο…

Εκεί πήρα και το πρώτο μου δαχτυλιδάκι. Κάθε προσκυνητής που φτάνει στο Σινά και ασπάζεται τα λείψανα της Αγίας, λαμβάνει από τους πατέρες της μονής ένα δαχτυλιδάκι που συμβολίζει το δαχτυλίδι του πνευματικού αρραβώνα της Αγίας με τον Κύριό μας. Το δαχτυλίδι που πήρα μόλις προσκύνησα ήταν ασημένιο με μία καρδιά στο κέντρο του που περιείχε το σύμπλεγμα από τα γράμματα Α και Κ του ονόματος της Αγίας. Ήταν το πρώτο δαχτυλιδάκι της Αγίας, το έβαλα στο χέρι μου και έμεινε εκεί για τέσσερα χρόνια μέχρι που φθάρθηκε τελείως λιώνοντας στην κυριολεξία στο δάχτυλό μου και αφήνοντας για καιρό μετά το πρασινωπό εκείνο σημάδι που αφήνει το ασήμι. Στα μαθητικά μου χρόνια στο Λύκειο εκείνο το δαχτυλίδι ήταν για μένα η προστασία και η ευλογία μου μα πάνω από όλα το προσωπικό μου ενθύμιο από την έρημο του Σινά στην οποία συχνά ταξίδευα με τη σκέψη μου ακόμα και κατά την ώρα του μαθήματος.

Έχοντας αυτό το πρωτόγνωρο δώρο στο δάχτυλό μου προχώρησα, όπως και οι υπόλοιποι από εκείνη την ομάδα τότε, στο ιερό της εκκλησίας και θαύμασα το υπέροχο ψηφιδωτό στην κόγχη του Ιερού: δεν ήταν η Πλατυτέρα που υπάρχει σε κάθε ναό, αλλά η εικόνα της Μεταμορφώσεως του Κυρίου. Στη συνέχεια έπρεπε να βγάλουμε τα παπούτσια μας και να τα αφήσουμε στην άκρη για να εισέλθουμε ανυπόδητοι στο παρεκκλήσιο της Αγίας Βάτου. Στεκόμασταν εκεί που ο Μωυσής είδε το παράδοξο θέαμα της φλεγόμενης και μη κατακαιομένης βάτου! Φυσικά και δεν ήξερα όλες αυτές τις λεπτομέρειες από την Παλαιά Διαθήκη, αλλά σαν μαθητής που παρακολουθούσε ίσως το ομορφότερο μάθημα της ζωής του, τα άκουγα όλα αυτά με θαυμασμό. Είδαμε στη συνέχεια τη βάτο στη σύγχρονή της θέση και σταθήκαμε λίγος το πηγάδι του Μωυσέως, όπου με την παλιά στρογγυλή χειροκίνητη αντλία βγάλαμε νερό, ήπιαμε και πήραμε και στα μπουκάλια που είχαμε μαζί μας για ευλογία. Νομίζω πως ήταν το πιο δροσερό νερό που ήπια ποτέ…

Καθώς νύχτωνε άκουγες μόνο τα τζιτζίκια να δίνουν τη θέση τους στα τριζόνια και τους γρύλους και η ησυχία συνδυαζόταν με ένα κατάφωτο έναστρο ουρανό που δεν χόρταινες να τον κοιτάς. Είχαμε ήδη χωριστεί οι άνδρες από τις γυναίκες: οι πρώτοι θα κοιμόμασταν μέσα στη μονή, στα κελιά που παραχωρούσαν για τη φιλοξενία των προσκυνητών και οι γυναίκες θα έμεναν στα μεγάλα δωμάτια με τα πολλά κρεβάτια που υπήρχαν έξω από τα τείχη της μονής που προσφέρονταν για κατάλυμα των γυναικών που έφταναν στο Σινά.

Δύο τα ξημερώματα είχαμε συμφωνήσει να συναντηθούμε στην είσοδο της μονής για να ξεκινήσουμε την άνοδό μας προς την Αγία Κορυφή. Με ξύλινα ραβδιά, φακούς, θερμός με νερό και ζακέτες ακολουθήσαμε μία ανηφορική διαδρομή με συμπαραστάτη το φεγγάρι που ήταν τόσο λαμπρό ώστε τελικά δεν χρειάστηκε καθόλου να ανάψουμε τους φακούς μας. Ανεβαίνοντας έβλεπες τα απειράριθμα αστέρια και νόμιζες πως αν άπλωνες το χέρι σου θα τα άγγιζες. Στην Αγία Κορυφή, εκεί που ο Μωυσής έλαβε της δέκα εντολές, υπάρχει ένα μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στην Αγία Τριάδα. Εκείνο το ξημέρωμα ήταν κλειστό και δεν μπορέσαμε να μπούμε μέσα. Όμως εκεί ψηλά ζήσαμε την ομορφότερη ανατολή της ζωής μας. Προσωπικά δεν έχω ξαναδεί ομορφότερο θέαμα από τον ήλιο που ανέτειλε εκείνο το πρωί σκορπώντας φως, χρώμα και όγκο στις γύρω κορυφές και τις γρανιτένιες πλαγιές του ορεινού συμπλέγματος του Σινά. Τα λόγια δεν περιγράφουν αυτό που ζήσαμε…

Όταν αργότερα φτάναμε κουρασμένοι, ιδρωμένοι και σκονισμένοι στο μοναστήρι πλησίαζε η ώρα της αναχώρησης… Σαν παράπονο ερχόταν η σκέψη: θα ξανάρθω άραγε ποτέ εδώ; Με τη βοήθεια του Θεού βρέθηκα από τότε πολλές φορές εκεί και πάντα η έρημος του Σινά με πλούτιζε εσωτερικά. Ωστόσο, από τότε μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πολλά… Το μέρος, οι άνθρωποι, οι τουρίστες, οι επισκέπτες, ακόμα και οι χώροι της μονής… Η ησυχία του τοπίου κάποιες ώρες της ημέρας παραχωρεί τη θέση της στο πλήθος των επισκεπτών που καταφθάνουν από κάθε γωνιά της γης για να δουν ένα από τα σπουδαιότερα μοναστήρια του κόσμου χτισμένο στο μέρος που ο Θεός αποκαλύφθηκε στους ανθρώπους…

Όταν πριν 7 χρόνια η Αγία Αικατερίνα μας αξίωσε να βρεθούμε στο πανηγύρι της για πρώτη φορά, ένα ακόμα όνειρο γινόταν πραγματικότητα. Από την πρώτη φορά ήθελα να είμαι σε κάποια μεγάλη γιορτή εκεί. Η εορτή της Αγίας (που πέφτει στις αρχές Δεκεμβρίου) μου έμοιαζε άπιαστο όνειρο. Όταν λοιπόν αποφασίσαμε για πρώτη φορά με το ραδιοφωνικό σταθμό της Πειραϊκής Εκκλησίας να μεταδώσουμε απ’ ευθείας τη Θεία Λειτουργία της Πανηγύρεως, πετούσα από τη χαρά μου.

Με την ευλογία της Αγίας μας για μία ακόμα χρονιά μεταδώσαμε φέτος Εσπερινό, Όρθρο και Θεία Λειτουργία. Κάθε χρόνο αυτή την περίοδο είχε κρύο στο Σινά. Κάποια φορά το γνωρίσαμε με βροχές, κάποια με αέρα, κάποιες άλλες με πολύ κρύο… Φέτος όμως ήταν κάτι πρωτόγνωρο: δεν νιώσαμε κρύο, όλες οι μέρες ηλιόλουστες και η θερμοκρασία ιδιαίτερα ευχάριστη και εντελώς ασυνήθιστη για Δεκέμβριο μήνα. Τις προηγούμενες χρονιές αυτές τις μέρες οι προσκυνητές που πήγαιναν στο Σινά ήταν εκατοντάδες: πολλοί από την Ελλάδα και την Κύπρο, αρκετοί από τη Ρωσία και τις άλλες σλαβικές χώρες και πολλοί από την Αίγυπτο. Φέτος όμως ήταν η χρονιά με τους λιγότερους προσκυνητές: λιγότεροι από εκατό από Ελλάδα και Κύπρο και ίσως άλλοι τόσοι από όλες τις άλλες χώρες μαζί… Να φταίει η κρίση της εποχής μας, να φταίμε εμείς που γινόμαστε όλο και πιο δυσκίνητοι πνευματικά, να φταίει η λάθος ιεράρχηση της ζωή μας…

Ήταν όμως μία ανεπανάληπτη απόλαυση αυτός ο ήρεμος και ταυτόχρονα πανηγυρικός Εσπερινός, με το λιγοστό φως από τα καντήλια και το ευωδιαστό θυμίαμα που γέμιζε την εκκλησία… Μα και οι πρωινές ακολουθίες ήταν εξίσου μοναδικές: μελωδικές φωνές ιεροψαλτών και πατέρων σε ανέβαζαν στον ουρανό, η παρουσία του κόσμου που με την τάξη και την ησυχία του δημιουργούσε κατάνυξη, η λιτανεία των ιερών λειψάνων της Αγίας Αικατερίνας…

Η τεχνολογία μας επέτρεψε να μεταφέρουμε τις ακολουθίες απ’ ευθείας από το Σινά σε κάθε γωνιά της γης και μάλιστα με ήχο κρυστάλλινο με καθαρότητα και διαύγεια. Το απόγευμα της εορτής όμως, ζήσαμε και μία άλλη στιγμή εξίσου συγκινητική που δεν μεταδόθηκε από ραδιοφώνου: ήταν ο μεθεόρτιος Εσπερινός και η Παράκληση της Αγίας που τελείται από τους πατέρες γύρω από τα Ιερά Λείψανα, τα οποία έχουν τοποθετηθεί στο κέντρο της εκκλησίας. Εκείνο το απόγευμα (8 Δεκεμβρίου 2010) οι λιγοστοί που είχαμε απομείνει στο Σινά νιώθαμε τη γλυκιά παρηγοριά της πολιούχου του. Βοήθειά μας!

 

Λυκούργος Μαρκούδης, 10 Δεκεμβρίου 2010